Thursday, July 30, 2009

George Russell (1923-2009)


George Russell passed away yesterday. He was a hugely influential, innovative figure in the evolution of modern jazz, one of the only theorists of beloved jazz and a true intellectual, a great composer and supporter of a bunch of biggest names in history of this rebellious music. I was introduced to him by one of his famous albums, Ezz-thetics, and to be precise by his avant-garde interpretation of Monk’s ‘round midnight in that particular record. While working on a jazz book project (that naturally, like so many other things in Iran never reached to a conclusion) on the summer of 2005 me and a friend were listening to this Ezz-thetics record and while I was mesmerized by Russell’s conception of jazz, my impatient friend - -with a conservative taste -- was frying with Russell’s unbearable chord progressions (in his own words). Since then I became interested in his modern attitude and his daring music, as well as his character as a theorist and a teacher. Now he is gone, like so many others – thank God at the age of 88 and after a long fruitful life.


Ezz-thetics

Now while I’m remembering him by listening to His New York album, I take these facts from his web site, to know him better:

“Russell was born in Cincinnati in 1923. He began playing drums with the Boy Scout Drum and Bugle Corps and eventually received a scholarship to Wilberforce University where he joined the Collegians, whose list of alumni include Coleman Hawkins, Benny Carter, Fletcher Henderson, Ben Webster, Cootie Williams, Ernie Wilkins and Frank Foster. But his most valuable musical education came in 1941, when, in attempting to enlist in the Marines, he was diagnosed with tuberculosis, spending 6 months in the hospital where he was taught the fundamentals of harmony from a fellow patient. From the hospital he sold his first work, "New World," to Benny Carter. He joined Benny Carter's Band, but was replaced by Max Roach; after Russell heard Roach, he decided to give up drumming!

He moved to New York where he was part of a group of musicians who gathered in the basement apartment of Gil Evans. The circle included Miles Davis, Gerry Mulligan, Max Roach, Johnny Carisi and on occasion, Charlie Parker. He was commissioned to write a piece for Dizzy Gillespie's orchestra; the result was the seminal "Cubano Be/Cubano Bop" the first fusion of Afro-Cuban rhythms with jazz, premiered at Carnegie Hall in 1947 and featuring Chano Pozo. Two years later his "Bird in Igor's Yard" was recorded by Buddy DeFranco, a piece notable for its fusion of elements from Charlie Parker and Stravinsky.


Russell's sextet

It was a remark made by Miles Davis when George asked him his musical aim which set Russell on the course which has been his life. Miles said he "wanted to learn all the changes." Since Miles obviously knew all the changes, Russell surmised that what he meant was he wanted to learn a new way to relate to chords. This began a quest for Russell, and again hospitalized for 16 months, he began to develop his "Lydian Chromatic Concept of Tonal Organization." First published in 1953, the Lydian Concept is credited with opening the way into modal music, as demonstrated by Miles in his seminal "Kind of Blue" recording. Using the Lydian Scale as the PRIMARY SCALE of Western music, the Lydian Chromatic Concept introduced the idea of chord/scale unity. It was the first theory to explore the vertical relationship between chords and scales, and was the only original theory to come from jazz. Throughout the 1950's and 60's, Russell continued to work on developing the Concept and leading bands under his direction. In the mid-fifties, a superb sextet, including Bill Evans and Art Farmer recorded under his direction, producing "The Jazz Workshop," an album of astonishing originality; the often dense textures and rhythms anticipated the jazz-rock movement of the 1970's. During this time, he was also working odd jobs as a counterman in a lunch spot and selling toys at Macy's at Christmas; the release of “The Jazz Workshop” put an end to Russell’s jobs outside of music. He was one of a group to be commissioned to write for the first annual Brandeis Jazz Festival in 1957--"All About Rosie" was based on an Alabama children's song. "New York, New York," with poetry by Jon Hendricks and featuring Bill Evans, Max Roach, John Coltrane, Milt Hinton, Bob Brookmeyer and Art Farmer. From 1960, Russell began leading his own sextets around the New York area and at festivals; he also toured throughout the Midwest and Europe with his sextet. One of the important albums of this time was "Ezz-Thetics," which featured Eric Dolphy, Don Ellis and Steve Swallow.

With John Coltrane

Disillusioned by his lack of recognition and the meager work opportunities in America, he arrived in a wheel chair in Scandinavia in 1964, but returned five years later in spiritual health. In Sweden and Norway he found support for both himself and his music. All his works were recorded by radio and TV, and he was championed by Bosse Broberg, the adventurous Director of Swedish Radio, an organization with which Russell maintains a close association and admiration.

In 1969, he returned to the States at the request of his old friend, Gunther Schuller to teach at the newly created Jazz Department at the New England Conservatory where Schuller was President. He continued to develop the Lydian Concept and toured with his own groups.
In 1986, he was invited by the Contemporary Music Network of the British Council to tour with an orchestra of American and British musicians, which resulted in The International Living Time Orchestra, which has toured all over the world.


latter Years

Russell has received the MacArthur Foundation Fellowship, the National Endowment for the Arts American Jazz Master, been elected a Foreign Member of the Royal Swedish Academy, two Guggenheim Fellowships, the Oscar du Disque de Jazz, the Guardian Award, six NEA Music Fellowships, the American Music Award, and numerous others.


Wednesday, July 29, 2009

On Art Pepper


-->
آرت پـِپـِر (1 سپتامبر 1925 گارنای لوس آنجلس – 1 ژوئن 1982)همچون بسیاری از سفید پوست های موزیک جاز از دوران کودکی و تحت تأثیر بت های عصر Big Band مانند بنی گودمن بود و کلارینت نخستین سازی بود که به سراغش رفت. از 13 سالگی ساکسفون آلتو را برگزید. بعد از نواختن در ارکستر مدرسه، به شکلی حرفه ای برای گروه گاس آرنهایم (Gus Arnheim) ساز زد. همنشینی اش با نوازندگان سیاه پوست لس آنجلس در آن زمان کمک زیادی به شکل گرفتن شخصیت موسیقیایی اش کرد. کمی بعد با دکستر گوردون در گروه لی یانگ همراه شد. به ارکستر بنی کارتر پیوست و در آنجا صدای جرالد ویلسون، فردی وبستر و جی جی جانسون را شنید. در 1943 به ارکستر استن کنتون رفت و کمی بعد به ارتش پیوست و دوران خدمتش را در انگلستان گذراند. در1946 پس از پایان خدمتش دوباره به کنتون ملحق شد و در همان سال اجرایی منحصربفرد از « آن سوی رنگین کمان» (Over The Rainbow) با شورتی راجرز ضبط کرد قطعه ای که تا پایان عمر جزیی ثابت از اجراهای زنده او باقی ماند. در این دوران دو اتفاق مهم در زندگی اش افتاد؛ اول این که زیر نام خودش صفحاتی ضبط کرد که بیشتر آنها اجراهایی زنده در کلوب هایی مانند لایتهاوس (lighthouse) بودند و دیگر این که به سختی گرفتار مواد مخدر شد و با این که در سال های پایان عمرش آن را به کلی کنار گذاشت، اما باعث شد تا در دوره های طولانی هیچ آلبومی ضبط نکند و در اوج توانایی اش در نواختن این ساز از دنیا برود. در دهه های 1950 و 1960 بارها به زندان افتاد. در اواخر سالهای 1960 اعتیادش را ترک کرد و تلاش کرد تا دباره به دنیای موسیقی بازگردد. بازگشت موفقیت آمیز او در آلبومهای دهه 1970 و اجراهای زنده اش در کافه ویلیج ونگارد نیویورک ( که به صورت نه عدد CD منتشر شده) ثبت شده اند . به گفته خود آرت او هیچ زمانی به این خوبی در سازش ندمیده است.

تصویری دردناک و سیاه از زندگی او در اتوبیوگرافی اش «زندگی سرراست» (Straight life) و در مستند فوق العاده «آرت پپر : اشاراتی از یک نجات یافته جاز» وجود دارد.
دو صدای متفاوت از ساکسفون پپر خواهید شنید: یکی مربوط به سالهای نخستینش در لوس آنجلس که لطافت و ملودی های مطبوع موسیقی cool کرانۀ غربی را با ادای دینی به چارلی پارکر منعکس می کند و یکی دوره پس از ترک اعتیادش که بیشتربه نواختن لستر یانگ نزدیک است و در عین حال اکسپرشن های دائمی و شوریده آن یاد آور جان کولترین است.
برای شنیدن موسیقی او می توانید با چند آلبوم عزیزتر از جان از دورۀ نخست او (همه برای کمپانی Contemporary) و دو Box Set غول آسا از دورۀ متأخر هم خیال خود را راحت کرده و هم به دنیای این مرد پا بگذارید:

1956 The Way It Was! (Contemporary S 7630)

1957 Art Pepper Meets the Rhythm Section (Contemporary C 3532)

1959 Art Pepper + Eleven - Modern Jazz Classics (Contemporary M 3568)

1960 Gettin' Together (Contemporary M 3573)

1960 Smack up (Contemporary M 3602)

1960 Intensity (Contemporary M 3607)

1977 The Complete Village Vanguard Sessions (Contemporary 9CCD 4417-2)

1978-82 Complete Galaxy Recordings of Art Pepper (Contemporary 1577)

Tuesday, July 28, 2009

Art Pepper's Winter Moon


چندی پیش اشاره ای به سه آلبوم بزرگ "جاز با سازهای زهی" (از چارلی پارکر، کولمن هاوکینز و بن وبستر) کردم؛ به این فهرست "ماه زمستانی" (Winter Moon) شاهکاری از آرت پپر را هم بیفزایید که در این روزها که همه چیز در حال ذوب شدن و تصعید است، آخرین دستاویزی است که می توان خود را به این زمین سوختۀ بینوا بند کرد.

دربارۀ هنر پپر در زمانی مناسب – و به خاطر علاقه ام به این موزیسین بزرگ – به تفصیل حرف خواهم زد، تا قبل از آن گوش سپردن به این شاهکار را فراموش نکنید.

آلبوم در سپتامبر 1980 پر شده است؛ زیر آفتاب کالیفرنیا و با دمیدن نفس های یکی از رنج دیده ترین موزیسین های قرن بیستم در ساکسفون آلتو که شرح مرارت هایش یکی از دلایل ادامه دادن این راه نکبت بار موسوم به "تاریخ تمدن"، برای آدم هایی مثل من است. فکر کردن به این که همیشه کسانی بوده اند که دنیا خیلی بی رحمانه تر آن ها را به بازی پلید خود گرفته باعث می شود تا هم ادامه دادن راه آسان تر شود و هم صدای سحرانگیز و دلبرانۀ آرت پپر در این آلبوم معنایی مضاعف پیدا کند: هم زیبایی و استادی مسلم او را به رخ بکشد و هم در تضاد با زندگی اش، بزرگی این روح را به رخ می کشد. باید کتاب Straight Life (اتوبیوگرافی پپر) را بخوانید و ببینید که واقعاً از چه رنجی سخن می گوییم، انگار دارید داستان یکی از قهرمانان داستایوفسکی در دنیایی پلید را می خوانید که جغرافیای آن از روسیه به آمریکای مدرن بعد از جنگ دوم که از ذوق قدرت و ثروت با سر توی دیگ رفته بود، منتقل شده باشد.

یکی از زیباترین introduction های آرت را در ابتدای آلبوم و در قطعۀ Our Song می توان شنید که توسط خودش تنظیم شده است.

عنوان آلبوم و قطعۀ اصلی آن Winter moon، آهنگی است که هوگی کارمایکل نوشته است. پپر در Blues in the night به سراغ کلارینت می رود (او بعضاً در کارهای دیگرش ساکسفون تنور را نیز آزموده، به خصوص در اواخر سال های 1960) تنظیم بخش زهی توسط بیل هولمن و جیمی باند انجام شده است.

در نسخه ای که من دارم (که روی CD منتشر شده و با LP قدیمی آن تفاوت هایی دارد) دو اجرای متفاوت از The Prisoner و Our Song وجود دارد با اضافۀ تفسیر پپر از Ol’ man river که در آلبوم اصلی گنجانده نشده و البته در قد و قوارۀ قطعات اصلی نیست.

آن قدر ظرافت و شکنندگی در این قطعه هست که بتوان با آن دل سنگ خارا را نرم کرد و خدایا در زیر تمام این زیبایی ها و تواضعی که در کارهای پپر وجود دارد چه محنتی احساس می شود؛ بر او در این دنیا چه گذشته است؟


Rolling Stone's The 100 Greatest Singers of All Time



مجلۀ رولینگ استون، معتبرترین مجلۀ موسیقی در دنیا، در یکی دیگر از رأی گیری های مشهورش "بهترین خواننده های تاریخ موسیقی" عامه پسند (که یعنی همه چیز الا کلاسیک) را انتخاب کرده است. کسانی که در رأی گیری شرکت کرده اند منتقدان، موزیسین ها و آدم های مهمی اند که سکان صنعت موسیقی را در این روزها به دست گرفته اند.


مانند بقیۀ انتخاب های این مجله این فهرست تلفیقی است از بخش های کاملاً قابل پیش بینی، یکی دو جسارت قابل تحسین، مقادیر متنابهی آشغال و کم آوردن نام از نیمه به بعد برای نسلی که فکر می کنند خوانندۀ بلوز "مری جی بلایج" است!






1 Aretha Franklin
2 Ray Charles
3 Elvis Presley
4 Sam Cooke
5 John Lennon
6 Marvin Gaye
7 Bob Dylan
8 Otis Redding
9 Stevie Wonder
10 James Brown
11 Paul McCartney
12 Little Richard
13 Roy Orbison
14 Al Green
15 Robert Plant
16 Mick Jagger
17 Tina Turner
18 Freddie Mercury
19 Bob Marley
20 Smokey Robinson
21 Johnny Cash
22 Etta James
23 David Bowie
24 Van Morrison
25 Michael Jackson
26 Jackie Wilson
27 Hank Williams
28 Janis Joplin
29 Nina Simone
30 Prince
31 Howlin' Wolf
32 Bono
33 Steve Winwood
34 Whitney Houston
35 Dusty Springfield
36 Bruce Springsteen
37 Neil Young
38 Elton John
39 Jeff Buckley
40 Curtis Mayfield
41 Chuck Berry
42 Joni Mitchell
43 George Jones
44 Bobby "Blue" Bland
45 Kurt Cobain
46 Patsy Cline
47 Jim Morrison
48 Buddy Holly
49 Donny Hathaway
50 Bonnie Raitt
51 Gladys Knight
52 Brian Wilson
53 Muddy Waters
54 Luther Vandross
55 Paul Rodgers
56 Mavis Staples
57 Eric Burdon
58 Christina Aguilera
59 Rod Stewart
60 Björk
61 Roger Daltrey
62 Lou Reed
63 Dion
64 Axl Rose
65 David Ruffin
66 Thom Yorke
67 Jerry Lee Lewis
68 Wilson Pickett
69 Ronnie Spector
70 Gregg Allman
71 Toots HIbbert
72 John Fogerty
73 Dolly Parton
74 James Taylor
75 Iggy Pop
76 Steve Perry
77 Merle Haggard
78 Sly Stone
79 Mariah Carey
80 Frankie Valli
81 John Lee Hooker
82 Tom Waits
83 Patti Smith
84 Darlene Love
85 Sam Moore
86 Art Garfunkel
87 Don Henley
88 Willie Nelson
89 Solomon Burke
90 The Everly Brothers
91 Levon Helm
92 Morrissey
93 Annie Lennox
94 Karen Carpenter
95 Patti LaBelle
96 B.B. King
97 Joe Cocker
98 Stevie Nicks
99 Steven Tyler
100 Mary J. Blige